Na rynku kredytów dla gospodarstw domowych panuje posucha. Ilości nowych kredytów idą w dół we wszystkich segmentach rynku: ratalnych i gotówkowych, kart kredytowych i mieszkaniowych. O ile korekta na rynku po przegrzaniu koniunktury w latach 2007–2008 jest rzeczą zrozumiałą i pozytywną, sprzyjała ona stabilności sektora – to obecne spadki kredytowania przez banki powinny zastanowić. Obecne silne spadki w niewielkim stopniu mogą być wytłumaczone makroekonomią. Pracujących w gospodarce narodowej przybywa, choć powoli. Rośnie wprawdzie bezrobocie, ale przecież pracujący, a nie bezrobotni i nieaktywni zawodowo, tworzą rynek kredytowy.
Przyczyny załamania w sprzedaży kredytów dla gospodarstw domowych są różne. Przede wszystkim poważny, sygnalizowany już w poprzednim „KREDYT TRENDY", spadek nowych kredytów ratalnych i gotówkowych zapoczątkowany w ostatnich miesiącach 2011 r. jest w przeważającej części pozorny. Wynika on z migracji kredytów, zwłaszcza związanych ze sprzedażą ratalną na rynek nieregulowany. Do wniosków takich doszliśmy, analizując akcję kredytową banków najsilniej zaangażowanych w takie kredyty oraz konfrontując dane kredytowe z informacjami GUS o sprzedaży firm handlujących meblami, sprzętem TV i AGD. Jeśli hipoteza jest prawdziwa, popyt został zasilony podobną albo tylko nieco mniejszą dawką środków jak w roku poprzednim. Szacujemy, że firmy pożyczkowe obsługujące sprzedaż ratalną (nie mylić z piramidami) udzielają miesięcznie 50–80 tys. drobnych kredytów. Uruchomienie nowego kanału sprzedaży tworzy ryzyka związane z nieuczestniczeniem firm pożyczkowych w systemie wymiany informacji.
Poważnym problemem jest gwałtowny spadek ilości, a jeszcze silniejszy wartości nowych kredytów mieszkaniowych. Na pewno wpływa to pozytywnie na poziom ryzyka kredytowego, ale oznacza też odcięcie od kredytowania, a zatem od szans na mieszkanie, znacznej grupy. Jest to poważny problem społeczny i polityczny. Ograniczenie kredytowania mieszkalnictwa wzmacnia tendencje recesyjne w gospodarce. Obecnie działa procyklicznie.
Dr Krzysztof Markowski
Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej
