Analizy trendów rynkowych prezentują wybrane najważniejsze cechy rynku kredytowo-pożyczkowego w Polsce. Eksperci z Departamentu Business Intelligence BIK komentują i wyjaśniają zjawiska obejmujące kredyty dla gospodarstw domowych w trzech ujęciach: akcji kredytowej (sprzedaży), poziomu zadłużenia (portfel kredytowy) oraz wymiaru klienta (geograficznym). Analizy ilustrują istotne i aktualne trendy w tych trzech ujęciach i przekrojach.
Wizualizacja danych w formule wykresów, zamieszczonych w interaktywnej platformie Tableau umożliwia samodzielną analizę oraz wyciąganie ciekawych wniosków. W celu skorzystania z danych źródłowych oraz pozyskania indywidualnego komentarza eksperckiego, zapraszamy do kontaktu z Biurem prasowym BIK.
W celu poprawnego wyświetlania okna Tableau, musisz zezwolić w swojej przeglądarce internetowej na pliki cookie innych firm (Third-party cookies).
W czerwcu br. w porównaniu z majem zeszłego roku banki i SKOK-i udzieliły więcej trzech głównych rodzajów kredytów. W ujęciu wartościowym dodatnie dynamiki r/r odnotowały wszystkie produkty kredytowe. Wynik sprzedaży kredytów mieszkaniowych w porównaniu z zeszłym rokiem nadal był wysoki, pomimo braku programu wsparcia kredytobiorców.
Majowa akcja kredytowa pokazuje kontynuację dobrej koniunktury na rynku kredytowym zarówno w ujęciu liczbowym, jak i wartościowym. Na pozycji wyraźnego lidera w miesięcznej dynamice wartości udzielonych kredytów plasują się (pomimo braku programu Bezpieczny Kredyt 2%) kredyty mieszkaniowe (+54,1%). Wartość udzielonych kredytów mieszkaniowych w maju 2024 r. pomimo spadku, w porównaniu z czterema pierwszymi miesiącami tego roku, była nadal wysoka – 6,3 mld zł. Jednak z uwagi na przesunięcie perspektywy obniżek stóp procentowych nawet na połowę 2025 roku, prawdopodobieństwo przesunięcia terminu uruchomienia nowego programu wsparcia kredytobiorców oraz wysokiej bazy drugiego półrocza 2023 roku, należy w kolejnych miesiącach oczekiwać dalszego spadku akcji kredytowej.
Na pierwszej pozycji pod względem dynamiki sprzedaży w ujęciu liczbowym utrzymują się nadal kredyty ratalne, których w maju br. udzielono o 58,6% więcej niż przed rokiem. W ujęciu wartościowym kredyty ratalne miały również dodatnią, ale dużo niższą dynamikę r/r (+15,2%). I była to trzecia pod względem wysokości dynamika wartości udzielonych kredytów. W ujęciu wartościowym drugą najwyższą dynamiką charakteryzowały się w maju kredyty gotówkowe (+20,3%).
745 mld zł w portfelu
Łączne zadłużenie gospodarstw domowych na koniec czerwca 2024 r. z tytułu wszystkich produktów kredytowych (kredytów, limitów, pożyczek pozabankowych) wyniosło 745 mld zł. W strukturze wartościowej portfela wyraźnie dominują kredyty mieszkaniowe, stanowiące prawie 70% wartości całego portfela, z zadłużeniem wynoszącym 518 mld zł. Jest to zjawisko naturalne, zważywszy na długoterminowy charakter tych zobowiązań. Wartość rocznych spłat zazwyczaj jest kompensowana nową akcją kredytową. Ponadto część portfela stanowią kredyty wyrażone w walutach obcych, co przy deprecjacji złotówki zwiększa wartość zadłużenia. Kredyty gotówkowe stanowią 22,5% wartości portfela. Udział obu produktów w łącznym zadłużeniu polskich gospodarstw domowych wynosi aż 92%. Mamy więc bardzo dużą koncentrację. Można powiedzieć, że polskie gospodarstwa domowe finansują potrzeby mieszkaniowe korzystając z długoterminowego kredytu mieszkaniowego, a potrzeby konsumpcyjne związane z finansowaniem bieżących potrzeb – kredytem gotówkowym. W relacji do PKB zadłużenie hipoteczne to około 20%, co daje nam miejsce poza pierwszą 20 krajów UE, natomiast z tytułu kredytów konsumpcyjnych (gotówkowych i ratalnych) jest na poziomie ok. 8% PKB, co daje nam miejsce w pierwszej piątce krajów UE. Jakość portfela kredytowo-pożyczkowego stopniowo pogarsza się: udział wartości zobowiązań opóźnionych w spłacie ponad 90 dni wynosi 6,1% w porównaniu do 5% zanotowanych na koniec 2021 r.
Co drugi Polak spłaca pożyczkę lub kredyt
Poziom ukredytowienia Polaków, rozumiany jako liczba osób posiadających zobowiązanie z tytułu zaciągniętego kredytu czy pożyczki w relacji do wszystkich dorosłych Polaków, wynosi obecnie 46,9%. Oznacza to, że prawie co drugi Polak jest obecnie kredyto- czy pożyczkobiorcą. Ciekawym zjawiskiem jest zróżnicowanie regionalne ukredytowienia. Wyraźnie wyższy poziom mają województwa z północno-zachodniej części kraju, a dużo niższy w rejonie południowo-wschodnim. Najwyższy poziom ukredytowienia mają mieszkańcy województwa wielkopolskiego (51,8%) i pomorskiego (51,7%), natomiast najniższy mieszkańcy województwa świętokrzyskiego (36,9%) i podlaskiego (38,3%). W większym stopniu wynika to z czynników kulturowych niż ekonomicznych. Północno-zachodnią Polskę charakteryzuje wyższa skłonność do konsumpcji niż południowo-wschodnią część kraju.
Odmienną tendencję obserwujemy, jeżeli chodzi o moralność płatniczą. Najlepiej kredyty spłacają mieszkańcy południowo-wschodniej Polski, najgorzej zaś północno-zachodniej części kraju. Ze wszystkich województw najrzetelniejsi są mieszkańcy podkarpackiego – tylko 5,3% kredytobiorców ma opóźnienia powyżej 90 dni, zaś najmniej rzetelni są mieszkańcy województwa zachodniopomorskiego (9,1%) oraz warmińsko-mazurskiego i kujawsko-pomorskiego (po 8,7%).
Opracowano przez Departament Business Intelligence w Biurze Informacji Kredytowej S.A.
Informacje statystyczne przedstawione w materiale wynikają z aktualnego stanu bazy danych BIK, która opiera się na danych przekazywanych BIK przez instytucje finansowe. Dane gromadzone w bazie BIK mogą być przedmiotem aktualizacji przez instytucje finansowe, które są ich właścicielami. BIK zastrzega, że taka aktualizacja może obejmować również dane historyczne, objęte już publikowanymi informacjami, co może spowodować zmianę wartości danych historycznych. BIK dokłada wszelkiej staranności, by dane BIK używane do przygotowania opracowania, były kompletne i aktualne, jednakże nie ponosi żadnej odpowiedzialności za decyzje biznesowe podejmowane na podstawie niniejszych informacji.
