Analizy trendów rynkowych prezentują wybrane najważniejsze cechy rynku kredytowo-pożyczkowego w Polsce. Eksperci z Departamentu Business Intelligence BIK komentują i wyjaśniają zjawiska obejmujące kredyty dla gospodarstw domowych w trzech ujęciach: akcji kredytowej (sprzedaży), poziomu zadłużenia (portfel kredytowy) oraz wymiaru klienta (geograficznym). Analizy ilustrują istotne i aktualne trendy w tych trzech ujęciach i przekrojach.
Wizualizacja danych w formule wykresów, zamieszczonych w interaktywnej platformie Tableau umożliwia samodzielną analizę oraz wyciąganie ciekawych wniosków. W celu skorzystania z danych źródłowych oraz pozyskania indywidualnego komentarza eksperckiego, zapraszamy do kontaktu z Biurem prasowym BIK.
W celu poprawnego wyświetlania okna Tableau, musisz zezwolić w swojej przeglądarce internetowej na pliki cookie innych firm (Third-party cookies).
W kredytach mieszkaniowy kontynuowane są wzrosty, co zapowiada udany 3 kwartał. Wzrosty również w ujęciu realnym odnotowały kredyty gotówkowe. Kredyty ratalne nadal w trendzie wzrostowym, choć głównie w ujęciu liczbowym.
Sierpniowa akcja kredytowa pokazuje wzrosty na rynku kredytów konsumpcyjnych dwóch głównych produktów kredytowych, zarówno w ujęciu liczbowym, jak i wartościowym. Niekwestionowanym liderem pozostają kredyty ratalne, których udzielono w ujęciu r/r o 49,9% więcej niż przed rokiem.
W ujęciu wartościowym kredyty ratalne miały również dodatnią ale o wiele niższą dynamikę r/r (+20,9%). Widzimy, więc, że głównym driverem wzrostu są ponownie kredyty ratalne niskokwotowe do 1 tys. zł powstałe w wyniku zakupu przez kilka banków, BNPL nie spłaconego w okresie bezodsetkowym. W sierpniu 2023 r. banki udzieliły o (+6,3%) więcej kredytów gotówkowych na kwotę o (+18,2%) wyższą niż w sierpniu zeszłego roku. W tym przypadku w przeciwieństwie do kredytów ratalnych wzrosty zawdzięczamy w większości kredytom wysokokwotowym pow. 50 tys. zł, które głównie związane są z konsolidacjami zarówno wewnętrznymi jak i zewnętrznymi.
Na rynku kredytów mieszkaniowych sierpień dostosował się do pogody i było bardzo gorąco.
W sierpniu banki udzieliły 13,3 tys. kredytów (+98,6%) na wartość 5,103 mld zł (+133,7%). Tak wysokiej akcji kredytowej i to zarówno w ujęciu liczbowym jak i wartościowym nie widzieliśmy od maja 2022 r.
Ponad 700 mld zł w portfelu
Łączne zadłużenie gospodarstw domowych na koniec sierpnia 2023 r. z tytułu wszystkich produktów kredytowych (kredytów, limitów, pożyczek pozabankowych) wyniosło 715 mld zł. W strukturze wartościowej portfela wyraźnie dominują kredyty mieszkaniowe, stanowiące prawie 70% wartości całego portfela, z zadłużeniem wynoszącym 498 mld zł. Jest to zjawisko naturalne, zważywszy na długoterminowy charakter tych zobowiązań. Wartość rocznych spłat zazwyczaj jest kompensowana nową akcją kredytową. Ponadto część portfela stanowią kredyty wyrażone w walutach obcych, co przy deprecjacji złotówki zwiększa wartość zadłużenia. Kredyty gotówkowe stanowią 22,5% wartości portfela. Udział obu produktów w łącznym zadłużeniu polskich gospodarstw domowych wynosi aż 92,1%. Mamy więc bardzo dużą koncentrację. Można powiedzieć, że polskie gospodarstwa domowe finansują potrzeby mieszkaniowe korzystając z długoterminowego kredytu mieszkaniowego, a potrzeby konsumpcyjne związane z finansowaniem bieżących potrzeb – kredytem gotówkowym. W relacji do PKB zadłużenie hipoteczne to około 20%, co daje nam miejsce poza pierwszą 20 krajów UE, natomiast z tytułu kredytów konsumpcyjnych (gotówkowych i ratalnych) jest na poziomie ok. 8% PKB, co daje nam miejsce w pierwszej piątce krajów UE. Jakość portfela kredytowego stopniowo pogarsza się: udział wartości kredytów opóźnionych w spłacie ponad 90 dni wynosi 6,1% w porównaniu do 4,8% zanotowanego na koniec 2021 r.
Co drugi Polak spłaca pożyczkę lub kredyt
Poziom ukredytowienia Polaków, rozumiany jako liczba osób posiadających zobowiązanie z tytułu zaciągniętego kredytu czy pożyczki w relacji do wszystkich dorosłych Polaków, wynosi obecnie 46,8%. Oznacza to, że prawie co drugi Polak jest obecnie kredyto- czy pożyczkobiorcą. Ciekawym zjawiskiem jest zróżnicowanie regionalne ukredytowienia. Wyraźnie wyższy poziom mają województwa z północno-zachodniej części kraju, a dużo niższy w rejonie południowo-wschodnim. Najwyższy poziom ukredytowienia mają mieszkańcy województwa wielkopolskiego (51,7%) i pomorskiego (51,6%), natomiast najniższy mieszkańcy województwa świętokrzyskiego (36,6%) oraz podkarpackiego i podlaskiego (po 38%). W większym stopniu wynika to z czynników kulturowych niż ekonomicznych. Północno-zachodnią Polskę charakteryzuje wyższa skłonność do konsumpcji niż południowo-wschodnią część kraju.
Odmienną tendencję obserwujemy, jeżeli chodzi o moralność płatniczą. Najlepiej kredyty spłacają mieszkańcy południowo-wschodniej Polski, najgorzej zaś północno-zachodniej części kraju. Ze wszystkich województw najrzetelniejsi są mieszkańcy podkarpackiego – tylko 5,4% kredytobiorców ma opóźnienia powyżej 90 dni, zaś najmniej rzetelni są mieszkańcy województwa zachodniopomorskiego (9,0%) i kujawsko-pomorskiego (8,7%).
Opracowano przez Departament Business Intelligence w Biurze Informacji Kredytowej S.A.
Informacje statystyczne przedstawione w materiale wynikają z aktualnego stanu bazy danych BIK, która opiera się na danych przekazywanych BIK przez instytucje finansowe. Dane gromadzone w bazie BIK mogą być przedmiotem aktualizacji przez instytucje finansowe, które są ich właścicielami. BIK zastrzega, że taka aktualizacja może obejmować również dane historyczne, objęte już publikowanymi informacjami, co może spowodować zmianę wartości danych historycznych. BIK dokłada wszelkiej staranności, by dane BIK używane do przygotowania opracowania, były kompletne i aktualne, jednakże nie ponosi żadnej odpowiedzialności za decyzje biznesowe podejmowane na podstawie niniejszych informacji.
