Analizy trendów rynkowych prezentują wybrane najważniejsze cechy rynku kredytowo-pożyczkowego w Polsce. Eksperci z Departamentu Business Intelligence BIK komentują i wyjaśniają zjawiska obejmujące kredyty dla gospodarstw domowych w trzech ujęciach: akcji kredytowej (sprzedaży), poziomu zadłużenia (portfel kredytowy) oraz wymiaru klienta (geograficznym). Analizy ilustrują istotne i aktualne trendy w tych trzech ujęciach i przekrojach.
Wizualizacja danych w formule wykresów, zamieszczonych w interaktywnej platformie Tableau umożliwia samodzielną analizę oraz wyciąganie ciekawych wniosków. W celu skorzystania z danych źródłowych oraz pozyskania indywidualnego komentarza eksperckiego, zapraszamy do kontaktu z Biurem prasowym BIK.
Sierpniowa akcja kredytowa – to kontynuacja wzrostu r/r liczby udzielonych kredytów mieszkaniowych (+53,0%), gotówkowych (+30,2%) i ratalnych. Karty kredytowe utrzymują się w trendzie spadkowym (-4,4%). Dzięki kredytom wysokokwotowym, w ujęciu wartościowym występują wyższe dynamiki niż w ujęciu liczbowym, a wzrosty r/r dotyczą wszystkich grup produktowych. Hossę kontynuują kredyty mieszkaniowe, których w sierpniu br. banki udzieliły na wartość o ponad 80% wyższą niż w sierpniu zeszłego roku. Głównie dzięki kredytom powyżej 500 tys. zł w sierpniu 2021 r. padł historyczny miesięczny rekord wartości udzielonego finansowania – po raz pierwszy w historii miesięczna sprzedaż przekroczyła 8,1 mld zł. Bardzo dobrze wygląda również akcja kredytowa w przypadku kredytów gotówkowych - wartość udzielonego finansowania wzrosła o ponad 40% w relacji do sierpnia 2020 r.
Oceniając wartość akcji kredytowej w sierpniu 2021 r., w porównaniu do ubiegłego roku, musimy pamiętać, że sierpień 2020 r. był nadal jeszcze słabym miesiącem na rynku kredytowym (z wyłączeniem kredytów ratalnych).
Cechą charakterystyczną tegorocznej akcji kredytowej jest jej zróżnicowanie w zależności od wartości udzielanego kredytu czy przyznawanego limitu. Wzrosty mają więc nadal charakter selektywny. Dotyczą kredytów wysokokwotowych i to zarówno mieszkaniowych, gotówkowych, jak i ratalnych. Hossa nadal panuje bowiem głównie w kredytach mieszkaniowych powyżej 350 tys. zł, gotówkowych powyżej 50 tys. zł czy ratalnych powyżej 10 tys. zł. Zakupom na raty, sprzyja środowisko ultraniskich stóp procentowych przy rosnącej inflacji, co z jednej strony zachęca do zaciągania kredytów ratalnych (0% RRSO) i konsumpcji, a z drugiej zniechęca do trzymania oszczędności na depozytach bankowych. Coraz częściej z kredytów ratalnych, właściwie bezkosztowych, korzystają gospodarstwa domowe o wyższej zdolności kredytowej i wyższej wiarygodności kredytowej, co przekłada się również na wysoką jakość tych kredytów. W przypadku kredytów mieszkaniowych istnieje wysoka korelacja pomiędzy sytuacją na rynku nieruchomości, na którym rosną ceny, a wysokością zaciąganego kredytu. W sierpniu br. odnotowaliśmy kolejny nowy rekord w średniej kwocie zaciąganego kredytu mieszkaniowego, który wynosi 333 tys. zł. W mojej opinii to nie ostatni rekord w perspektywie najbliższych kilku miesięcy.
Łączne zadłużenie gospodarstw domowych na koniec sierpnia 2021 r. z tytułu wszystkich produktów kredytowych (kredytów, limitów, pożyczek pozabankowych) wyniosło 724 mld zł. W strukturze wartościowej portfela wyraźnie dominują kredyty mieszkaniowe, stanowiące 70,5% wartości całego portfela, z zadłużeniem wynoszącym 510,5 mld zł. Jest to zjawisko naturalne, zważywszy na długoterminowy charakter tych zobowiązań, 20- czy nawet 30-letni. Wartość rocznych spłat jest kompensowana nową akcją kredytową. Ponadto część portfela stanowią kredyty wyrażone w walutach obcych, co przy deprecjacji złotówki zwiększa wartość zadłużenia. Kredyty gotówkowe stanowią 22,3% wartości portfela. Udział obu produktów w łącznym zadłużeniu polskich gospodarstw domowych wynosi aż 93%. Mamy więc bardzo dużą koncentrację. Można powiedzieć, że polskie gospodarstwa domowe finansują potrzeby mieszkaniowe korzystając z długoterminowego kredytu mieszkaniowego, a potrzeby konsumpcyjne związane z finansowaniem bieżących potrzeb – kredytem gotówkowym. W relacji do PKB zadłużenie hipoteczne to około 20%, co daje nam miejsce poza pierwszą 20 krajów UE, natomiast z tytułu kredytów konsumpcyjnych (gotówkowych i ratalnych) jest na poziomie ok. 8% PKB, co daje nam miejsce w pierwszej piątce krajów UE.
Poziom ukredytowienia Polaków, rozumiany jako liczba osób posiadających zobowiązanie z tytułu zaciągniętego kredytu czy pożyczki w relacji do wszystkich dorosłych Polaków, wynosi obecnie 48%. Oznacza to, że prawie co drugi Polak jest obecnie kredyto- czy pożyczkobiorcą. Ciekawym zjawiskiem jest zróżnicowanie regionalne ukredytowienia. Wyraźnie wyższy poziom mają województwa z północno-zachodniej części kraju, a dużo niższy w rejonie południowo-wschodnim. Najwyższy poziom ukredytowienia mają mieszkańcy województwa wielkopolskiego (52,5%) oraz dolnośląskiego (52,4%), natomiast najniższy mieszkańcy województwa świętokrzyskiego (38,5%) oraz podkarpackiego (39,2%). W większym stopniu wynika to z czynników kulturowych niż ekonomicznych. Północno-zachodnią Polskę charakteryzuje wyższa skłonność do konsumpcji niż południowo-wschodnią część kraju.
Odmienną tendencję obserwujemy, jeżeli chodzi o moralność płatniczą. Najlepiej kredyty spłacają mieszkańcy południowo-wschodniej Polski, najgorzej zaś północno-zachodniej części kraju. Ze wszystkich województw najrzetelniejsi są mieszkańcy podkarpackiego – tylko 5,5% kredytobiorców ma opóźnienia powyżej 90 dni, zaś najmniej rzetelni są mieszkańcy województwa kujawsko- pomorskiego i zachodniopomorskiego (po 9,1%).
Opracowano przez Departament Business Intelligence w Biurze Informacji Kredytowej S.A.
Informacje statystyczne przedstawione w materiale wynikają z aktualnego stanu bazy danych BIK, która opiera się na danych przekazywanych BIK przez instytucje finansowe. Dane gromadzone w bazie BIK mogą być przedmiotem aktualizacji przez instytucje finansowe, które są ich właścicielami. BIK zastrzega, że taka aktualizacja może obejmować również dane historyczne, objęte już publikowanymi informacjami, co może spowodować zmianę wartości danych historycznych. BIK dokłada wszelkiej staranności, by dane BIK używane do przygotowania opracowania, były kompletne i aktualne, jednakże nie ponosi żadnej odpowiedzialności za decyzje biznesowe podejmowane na podstawie niniejszych informacji.
