Analizy trendów rynkowych prezentują wybrane najważniejsze cechy rynku kredytowo-pożyczkowego w Polsce. Eksperci z Departamentu Business Intelligence BIK komentują i wyjaśniają zjawiska obejmujące kredyty dla gospodarstw domowych w trzech ujęciach: akcji kredytowej (sprzedaży), poziomu zadłużenia (portfel kredytowy) oraz wymiaru klienta (geograficznym). Analizy ilustrują istotne i aktualne trendy w tych trzech ujęciach i przekrojach.
Wizualizacja danych w formule wykresów, zamieszczonych w interaktywnej platformie Tableau umożliwia samodzielną analizę oraz wyciąganie ciekawych wniosków. W celu skorzystania z danych źródłowych oraz pozyskania indywidualnego komentarza eksperckiego, zapraszamy do kontaktu z Biurem prasowym BIK.
Oceniając wartość akcji kredytowej w kwietniu 2021 r. w porównaniu do ubiegłego roku musimy pamiętać, że kwiecień 2020 r. był, dotychczas w dobie pandemii, najgorszym miesiącem na rynku kredytów, z wyjątkiem kredytów mieszkaniowych. To właśnie w kwietniu 2020 r. kredyty gotówkowe, ratalne i limity kartowe odnotowały najwyższy spadek akcji kredytowej. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku kredytów mieszkaniowych, które są procesowane dłużej, nawet do dwóch miesięcy od złożenia wniosku. W 2020 r. sprzedaż kredytów mieszkaniowych w kwietniu nie spadła aż tak drastycznie, a dołek wystąpił w lipcu. Z tego powodu, w kwietniu 2021 r. mamy z jednej strony efekt niskiej bazy z kwietnia ub.r. i bardzo wysokie dynamiki r/r w przypadku kredytów gotówkowych i kart kredytowych, odpowiednio w ujęciu wartościowym + 132,6% oraz 85,6%. Z drugiej jednak strony, w relacji kwiecień do marca 2021 r., widzimy niższe odczyty wartości i wielkości akcji kredytowej. Głównej przyczyny tych spadków należy upatrywać w liczbie dni roboczych, których w kwietniu było aż o dwa dni robocze mniej niż w marcu. Oceniając wyniki w ujęciu r/r, w przypadku kredytów mieszkaniowych odnotowaliśmy w kwietniu 2021 r. może nie aż tak imponującą, jak ma to miejsce w przypadku kredytów gotówkowych czy limitów kartowych, ale również bardzo wysoką, dodatnią dynamikę na poziomie + 41,1%. Kredyty mieszkaniowe kontynuują dynamiczny trend wzrostowy zapoczątkowany w lutym br. Hossa trwa w najlepsze również w przypadku kredytów ratalnych - robi wrażenie kwietniowy wzrost akcji kredytowej o+73% w ujęciu wartościowym. Tu, inaczej niż w kredytach mieszkaniowych, większą rolę odgrywa efekt bazy. Tak znaczące wzrosty są w głównej mierze wynikiem popytu na dobra trwałego użytku. Zakupom na raty, podobnie jak i kredytom mieszkaniowym, sprzyja środowisko ultraniskich stóp procentowych przy rosnącej inflacji, co z jednej strony zachęca do zaciągania kredytów ratalnych (0% RRSO) i konsumpcji, a z drugiej zniechęca do trzymania oszczędności na depozytach bankowych.
Łączne zadłużenie gospodarstw domowych na koniec kwietnia 2021 r. z tytułu wszystkich produktów kredytowych (kredytów, limitów, pożyczek pozabankowych) wyniosło 704,5 mld zł. W strukturze wartościowej portfela wyraźnie dominują kredyty mieszkaniowe, stanowiące 70,5% wartości całego portfela, z zadłużeniem wynoszącym 496,8 mld zł. Jest to zjawisko naturalne, zważywszy na długoterminowy charakter tych zobowiązań, 20 czy nawet 30 letni. Wartość rocznych spłat jest kompensowana nową akcją kredytową. Ponadto część portfela stanowią kredyty wyrażone w walutach obcych, co przy deprecjacji złotówki zwiększa wartość zadłużenia. Kredyty gotówkowe stanowią 22,5% wartości portfela. Udział obu produktów w łącznym zadłużeniu polskich gospodarstw domowych wynosi aż 93%. Mamy więc bardzo dużą koncentrację. Można powiedzieć, że polskie gospodarstwa domowe finansują potrzeby mieszkaniowe korzystając z długoterminowego kredytu mieszkaniowego, a potrzeby konsumpcyjne związane z finansowaniem bieżących potrzeb – kredytem gotówkowym. W relacji do PKB zadłużenie hipoteczne to około 20%, co daje nam miejsce poza pierwszą 20 krajów UE, natomiast z tytułu kredytów konsumpcyjnych (gotówkowych i ratalnych) jest na poziomie ok. 8% PKB, co daje nam miejsce w pierwszej piątce krajów UE.
Poziom ukredytowienia Polaków, rozumiany jako liczba osób posiadających zobowiązanie z tytułu zaciągniętego kredytu czy pożyczki w relacji do wszystkich dorosłych Polaków, wynosi obecnie 48%. Oznacza to, że prawie co drugi Polak jest obecnie kredyto- czy pożyczkobiorcą. Ciekawym zjawiskiem jest zróżnicowanie regionalne ukredytowienia. Wyraźnie wyższy poziom mają województwa z północno-zachodniej części kraju, a dużo niższy w rejonie południowo-wschodnim. Najwyższy poziom ukredytowienia mają mieszkańcy województwa wielkopolskiego (52,4%) oraz dolnośląskiego (52,3%), natomiast najniższy mieszkańcy województwa świętokrzyskiego (38,5%) oraz podkarpackiego (39,1%). W większym stopniu wynika to z czynników kulturowych niż ekonomicznych. Północno-zachodnią Polskę charakteryzuje wyższa skłonność do konsumpcji niż południowo-wschodnią część kraju.
Odmienną tendencję obserwujemy, jeżeli chodzi o moralność płatniczą. Najlepiej kredyty spłacają mieszkańcy południowo-wschodniej Polski, najgorzej zaś północno-zachodniej części kraju. Ze wszystkich województw najrzetelniejsi są mieszkańcy podkarpackiego – tylko 5,6% kredytobiorców ma opóźnienia powyżej 90 dni, zaś najmniej rzetelni są mieszkańcy województwa kujawsko- pomorskiego (9,2%) i zachodniopomorskiego (9,1%).
Opracowano przez Departament Business Intelligence w Biurze Informacji Kredytowej S.A.
Informacje statystyczne przedstawione w materiale wynikają z aktualnego stanu bazy danych BIK, która opiera się na danych przekazywanych BIK przez instytucje finansowe. Dane gromadzone w bazie BIK mogą być przedmiotem aktualizacji przez instytucje finansowe, które są ich właścicielami. BIK zastrzega, że taka aktualizacja może obejmować również dane historyczne, objęte już publikowanymi informacjami, co może spowodować zmianę wartości danych historycznych. BIK dokłada wszelkiej staranności, by dane BIK używane do przygotowania opracowania, były kompletne i aktualne, jednakże nie ponosi żadnej odpowiedzialności za decyzje biznesowe podejmowane na podstawie niniejszych informacji.
