Analizy trendów rynkowych prezentują wybrane najważniejsze cechy rynku kredytowo-pożyczkowego w Polsce. Eksperci z Departamentu Business Intelligence BIK komentują i wyjaśniają zjawiska obejmujące kredyty dla gospodarstw domowych w trzech ujęciach: akcji kredytowej (sprzedaży), poziomu zadłużenia (portfel kredytowy) oraz wymiaru klienta (geograficznym). Analizy ilustrują istotne i aktualne trendy w tych trzech ujęciach i przekrojach.
Wizualizacja danych w formule wykresów, zamieszczonych w interaktywnej platformie Tableau umożliwia samodzielną analizę oraz wyciąganie ciekawych wniosków. W celu skorzystania z danych źródłowych oraz pozyskania indywidualnego komentarza eksperckiego, zapraszamy do kontaktu z Biurem prasowym BIK.
W celu poprawnego wyświetlania okna Tableau, musisz zezwolić w swojej przeglądarce internetowej na pliki cookie innych firm (Third-party cookies).
W styczniu 2025 r. banki i SKOK-i udzieliły o 27,2% więcej kredytów gotówkowych niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. Spadła natomiast liczba udzielonych kredytów mieszkaniowych (-34,3%), kredytów ratalnych (-24,2%) oraz kart kredytowych (-4,4%). W ujęciu wartościowym banki i SKOK-i przyznały wyższą wartość kredytów gotówkowych (+43,3%) oraz kart kredytowych (+10,2%), podczas gdy ujemne dynamiki wartości odnotowały kredyty mieszkaniowe (-32,6%) i kredyty ratalne (-12,2%).
Styczniowy poziom akcji kredytowej pokazuje kontynuację bardzo dobrej koniunktury na rynku kredytów gotówkowych zarówno w ujęciu liczbowym, jak i wartościowym w którym mamy historycznie najwyższą miesięczną wartość udzielonych kredytów. Zadyszki zarówno w ujęciu liczbowym jak i wartościowym dostały natomiast kredyty ratalne. Wiąże się to z dużym spadkiem liczby udzielonych kredytów niskokwotowych (do 1 tys. zł), czego przyczyną są BNPL. Ciekawą sytuację obserwujemy na rynku kredytów mieszkaniowych. W styczniu 2025 roku banki udzieliły co prawda mniej o 34,3% kredytów hipotecznych w porównaniu do stycznia 2024 roku a wartościowo, kredyty mieszkaniowe zanotowały również spadek o 32,6%. Jest to jednak efekt wysokiej bazy stycznia zeszłego roku w której były jeszcze kredyty udzielone z Programu BK 2% (6,4 mld). Odejmując z akcji kredytowej stycznia 2024 tę kwotę mamy już dodatnią dynamikę na poziomie 78,2%.
760 mld zł w portfelu
Łączne zadłużenie gospodarstw domowych na koniec stycznia 2025 r. z tytułu wszystkich produktów kredytowych (kredytów, limitów, pożyczek pozabankowych) wyniosło 760,7 mld zł. W strukturze wartościowej portfela wyraźnie dominują kredyty mieszkaniowe, stanowiące 69% wartości całego portfela, z zadłużeniem wynoszącym 524,4 mld zł. Jest to zjawisko naturalne, zważywszy na dużo dłuższy okres ich spłaty w porównaniu z pozostałymi rodzajami zobowiązań. Wartość rocznych spłat zazwyczaj jest kompensowana nową akcją kredytową. Ponadto część portfela stanowią kredyty wyrażone w walutach obcych, co przy deprecjacji złotówki zwiększa wartość zadłużenia. Kredyty gotówkowe stanowią 23% wartości portfela. Udział obu produktów w łącznym zadłużeniu polskich gospodarstw domowych wynosi aż 92%. Mamy więc bardzo dużą koncentrację produktową zadłużenia Polaków. Można powiedzieć, że polskie gospodarstwa domowe finansują potrzeby mieszkaniowe korzystając z długoterminowego kredytu mieszkaniowego, a potrzeby konsumpcyjne związane z finansowaniem bieżących potrzeb – kredytem gotówkowym. W relacji do PKB zadłużenie hipoteczne to około 15%, co daje nam miejsce poza pierwszą 20 krajów UE, natomiast z tytułu kredytów konsumpcyjnych (gotówkowych i ratalnych) jest na poziomie ok. 6% PKB, co daje nam miejsce w czołówce krajów UE. Udział wartości zobowiązań opóźnionych w spłacie ponad 90 dni wynosi 5,7% w porównaniu do 5,9% zanotowanych na koniec 2023 r.
Co drugi Polak spłaca pożyczkę lub kredyt
Poziom ukredytowienia Polaków, rozumiany jako liczba osób posiadających zobowiązanie z tytułu zaciągniętego kredytu czy pożyczki w relacji do wszystkich dorosłych Polaków, wynosi obecnie 47,5%. Oznacza to, że prawie co drugi Polak jest obecnie kredyto- czy pożyczkobiorcą. Ciekawym zjawiskiem jest zróżnicowanie regionalne ukredytowienia. Wyraźnie wyższy poziom mają województwa z północno-zachodniej części kraju, a dużo niższy w rejonie południowo-wschodnim. Najwyższy poziom ukredytowienia mają mieszkańcy województwa dolnośląskiego (51,7%) i lubuskiego (51,6%), natomiast najniższy mieszkańcy województwa świętokrzyskiego (38,6%) i podkarpackiego (39,3%). W większym stopniu wynika to z czynników kulturowych niż ekonomicznych. Północno-zachodnią Polskę charakteryzuje wyższa skłonność do konsumpcji niż południowo-wschodnią część kraju.
Odmienną tendencję obserwujemy, jeżeli chodzi o moralność płatniczą. Najlepiej kredyty spłacają mieszkańcy południowo-wschodniej Polski, najgorzej zaś północno-zachodniej części kraju. Ze wszystkich województw najrzetelniejsi są mieszkańcy podkarpackiego – tylko 4,7% kredytobiorców ma opóźnienia powyżej 90 dni, zaś najmniej rzetelni są mieszkańcy województwa zachodniopomorskiego (8,2%) oraz warmińsko-mazurskiego (7,9%).
Opracowano przez Departament Business Intelligence w Biurze Informacji Kredytowej S.A.
Informacje statystyczne przedstawione w materiale wynikają z aktualnego stanu bazy danych BIK, która opiera się na danych przekazywanych BIK przez instytucje finansowe. Dane gromadzone w bazie BIK mogą być przedmiotem aktualizacji przez instytucje finansowe, które są ich właścicielami. BIK zastrzega, że taka aktualizacja może obejmować również dane historyczne, objęte już publikowanymi informacjami, co może spowodować zmianę wartości danych historycznych. BIK dokłada wszelkiej staranności, by dane BIK używane do przygotowania opracowania, były kompletne i aktualne, jednakże nie ponosi żadnej odpowiedzialności za decyzje biznesowe podejmowane na podstawie niniejszych informacji.
