Przestępcy, aby przechwycić dane osobowe i wykorzystać je do wyłudzeń kredytów, pożyczek czy abonamentów telefonicznych, korzystają nie tylko ze sprawdzonych technik manipulacji socjotechnicznych, ale także z potencjału nowych technologii. W ciągu ostatnich 6 miesięcy 38 proc. ogółu Polaków padło ofiarą phishingu, a 27 proc. doświadczyło ataku ransomware. Choć zdaniem 71 proc. badanych skala wyłudzeń w wyniku kradzieży danych osobowych wzrosła w drugim roku pandemii, zaskakuje bardzo niskie zaangażowanie Polaków w ich ochronę. Z badania opinii Biura Informacji Kredytowej wynika, że aż 66 proc. Polaków nie korzysta ani nie korzystało z usług ostrzegających przed wyłudzeniem kredytu na skradzione dane. W Dniu Ochrony Danych Osobowych warto przybliżyć zagrożenia, jakie czyhają na nas w cyberprzestrzeni oraz powiedzieć, jakie działania zapobiegawcze podjąć, aby lepiej się chronić.
W 2021 r. Polacy zaciągnęli więcej kredytów i pożyczek niż przed rokiem, a spłacają je lepiej niż kiedykolwiek. Akcja kredytowa w 2021 r. osiągnęła łączną wartość na poziomie 187,6 mld zł i była wyższa o 33% niż w 2020 r. Przybywało kredytów udzielanych na wysokie kwoty we wszystkich produktach kredytowych.
Historycznie rekordowe wyniki odnotowały kredyty mieszkaniowe, zaciągnięto ich na kwotę 88,7 mld zł – 40,1% r/r. Wzrosło zadłużenie z tytułu kredytów konsumpcyjnych: o 29,1% kredytów gotówkowych i 21,4% ratalnych. O 56,2% urosła wartość przyznanych pożyczek pozabankowych. BIK prognozuje, że w roku 2022 nie należy oczekiwać powtórzenia tak optymistycznego scenariusza, jak w 2021 r. Prezes Zarządu BIK, dr Mariusz Cholewa wskazuje możliwe przyczyny wyhamowania tempa wzrostu rynku kredytów i pożyczek w Polsce.
Rośnie nasza obecność w cyfrowym świecie, zwłaszcza od czasu pandemii. Trend bycia online objął również osoby w starszym wieku. Analizy z grudnia 2021 r. potwierdzają, że ponad połowa osób (51,4%) w wieku 60 - 74 lata korzysta z Internetu. Część seniorów nie nadąża jednak za „cyfrową rewolucją” – często brakuje im umiejętności poruszania się w sieci, co powoduje poczucie lęku i zagubienia. Poprawienie kompetencji cyfrowych i wyrównywanie wiedzy wymaga ustawicznych działań edukacyjnych, w których nie do przecenienia jest rola młodszych pokoleń, w tym także dorosłych dzieci czy pełnoletnich wnucząt. Przy okazji Święta Babci i Dziadka warto spytać, czy starsi nie potrzebują pomocy, a zamiast wyszukanego prezentu, zaproponować założenie „grupy rodzinnej” w BIK, aby wspólnie chronić się przed wyłudzeniem.
Pożyczki nie tylko odrobiły straty z pierwszego roku pandemii, ale są na poziomach wyższych niż przed pandemią. W całym 2021 r. liczba nowo udzielonych pożyczek wyniosła 2 941,7 tys. sztuk i była wyższa o (+47,8%) w relacji do 2020 r.
W grudniu 2021 r. o 2,8% wzrosła wartość zapytań o kredyty mieszkaniowe. Wartość BIK Indeksu oznacza, że w grudniu 2021 r., w przeliczeniu na dzień roboczy, banki i SKOK-i przesłały do BIK zapytania o kredyty mieszkaniowe na kwotę wyższą o 2,8% w porównaniu do grudnia 2020 r. Pomimo tego, że grudniowy odczyt Indeksu jest nadal dodatni, to jest on najniższy w całym 2021 r.
Jest w błędzie ten, kto sądzi, że kradzież danych go nie dotyczy. Tylko na przestrzeni ostatniego półrocza, 35% Polaków doświadczyło co najmniej jednego z zagrożeń związanych z cyberprzestępczością. Pomimo 91% opinii, że bezpieczeństwo danych osobowych jest bardzo ważne, to aż 74% osób nie korzysta z żadnych narzędzi i usług ostrzegających przed wyłudzeniem. Niemal połowa respondentów nie wie, co mogłoby sprawić, by zyskali poczucie bezpieczeństwa swoich finansów. Kampania edukacyjna Alertów BIK opowiada, jak skutecznie się chronić, by nie stać się ofiarą wyłudzenia.
