Wnioskowanie o kredyt a scoring BIK

77% Polaków przyznało, że nie zna pojęcia „scoring kredytowy”. Często jest on mylony z oceną poziomu dochodów, niezbędnych do uzyskania kredytu – wynika z badania konsumenckiego. BIK wyjaśnia różnice między zdolnością kredytową a scoringiem BIK oraz wpływem wniosków o kredyt na scoring BIK. Potwierdza również, zgodnie z dotychczasową komunikacją, że w ciągu 14 dni klient może porównywać oferty kredytowe bez obaw o obniżanie swojego scoringu BIK, gdyż złożone w tym okresie wnioski są traktowane jak jeden wniosek, a dane statystyczne pokazują, że niemalże w 99% przypadków kredyt jest wypłacany właśnie w ciągu 14 dni od pierwszego zapytania o dany rodzaj kredytu. BIK przypomina również, że głównym zadaniem oceny zdolności kredytowej konsumentów jest przeciwdziałanie nadmiernemu zadłużaniu się i ochrona przed niewypłacalnością. 

Biuro Informacji Kredytowej to wiodący w Polsce rejestr kredytowy, w którym gromadzone są dane o zobowiązaniach kredytowych konsumentów i przedsiębiorców. Od 1997 roku wspiera sektor finansowy w podejmowaniu decyzji kredytowych. Posiadane informacje wykorzystywane są przez instytucje kredytowe (banki, SKOKi i instytucje pożyczkowe) w ocenie zdolności kredytowej konsumentów. Kompleksowość i wiarygodność tych danych pozwala z jednej strony instytucjom kredytowym rzetelnie ocenić sytuację finansową kredytobiorców, z drugiej zaś umożliwiają konsumentom świadomie zarządzać swoimi finansami. BIK podejmuje także aktywne działania na rzecz odpowiedzialnego korzystania przez konsumentów z instrumentów kredytowych, przeciwdziałania nadmiernemu zadłużaniu się i ochrony konsumentów przed wyłudzeniami. 

Mimo że ostateczną decyzję o przyznaniu kredytu podejmuje bank lub firma pożyczkowa, w której składamy wniosek, dzięki BIK sami możemy wcześniej sprawdzić, czy nasz budżet udźwignie dodatkowe zobowiązanie i czy mamy szanse go otrzymać. W takiej analizie pomaga, dostępne dla posiadaczy konta w portalu bik.pl, narzędzie Analizator kredytowy BIK. Wykonuje on symulację analizy zdolności kredytowej, podobną do przeprowadzanej przez instytucję kredytową po złożeniu wniosku kredytowego. Warto jest wcześniej zrozumieć definicję zdolności kredytowej i dowiedzieć się, co jeszcze może mieć znaczenie przy rozpatrywaniu wniosku o udzielenie kredytu. 

Zdolność kredytowa to nie scoring (ocena punktowa)

Pozytywna ocena zdolności kredytowej otwiera drogę do finansowania. Ocena zdolności kredytowej przez banki, SKOKi lub instytucje pożyczkowe polega na weryfikacji zdolności do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie. W takim procesie instytucja kredytowa ocenia wysokość oraz stabilność dochodów i wydatków kredytobiorcy. Dane do tej analizy bank może pozyskać od klienta w postaci dokumentów i oświadczeń oraz z rachunku bieżącego – na podstawie analizy wpływów i wydatków. W zakresie obciążeń klienta informacje mogą być pozyskiwane z zewnętrznych baz danych, np. wysokość rat dla aktualnych kredytów klienta może być pozyskana z bazy BIK.

Ponadto kredytodawca dokonuje oceny skłonności klienta do spłaty zobowiązań. W analizie tej wykorzystywane są różnorodne dane klienta, w tym jego historia kredytowa. Scoring BIK jest jedynie wskaźnikiem wspomagającym analizę przeprowadzaną przez instytucję kredytową. 

Czym jest scoring BIK

Scoring BIK to wskaźnik opisujący skłonność klienta do spłaty zobowiązań kredytowych, oszacowany na podstawie zgromadzonych w BIK danych klienta. Z przeprowadzonego badania opinii konsumentów wynika, że 77% Polaków nie wie, czym jest scoring BIK.

Scoring BIK pozwala na wystandaryzowaną analizę informacji o kliencie. Jest ona wyrażana w punktach i może przyjmować wartości od 0 do 100. Im wyższy wynik, tym większe prawdopodobieństwo, że kredyty zostaną spłacone w terminie. Na scoring BIK wpływ mają cztery czynniki: terminowość spłat, korzystanie z produktów kredytowych, poziom zadłużenia oraz wnioskowanie o produkty kredytowe. Powyższe czynniki mają różną siłę wpływu na poziom scoringu BIK.

Terminowość spłaty kredytów, korzystanie z kart kredytowych/limitów kredytowych i kredytów mają istotny wpływ, podczas gdy doświadczenie w spłacie kredytów oraz wnioskowanie o produkty kredytowe z mniejszą istotnością wpływają na scoringi BIK.

Scoring BIK może być wykorzystywany przez instytucje finansowe jako jeden z elementów w procesie podejmowania decyzji kredytowych. Należy zaznaczyć, że w ramach stosowanych zasad oceny zdolności kredytowej banki lub firmy pożyczkowe dokonują własnej, niezależnej od BIK, interpretacji informacji, w tym tych otrzymanych z BIK i na tej podstawie podejmują decyzje kredytowe.

Z perspektywy klienta

Mało kiedy wspomina się o tym, że analiza własnego scoringu BIK uchroniła nas przed przekredytowaniem i pułapką pętli zadłużenia. W odróżnieniu od innych krajów, w Polsce istnieje znikoma świadomość faktu, że można dbać o własny scoring. A przecież dostęp do tej informacji jest banalnie prosty. Serwis internetowy BIK jak również Raport BIK dostarczają informacji na temat oceny punktowej, wyjaśniając aspekty jej działania, w tym czynniki wpływające na poziom wskaźnika.

Zapytania kredytowe mają znaczenie przy ocenie ryzyka braku spłaty. Statystyki pokazują, że osoby często i gwałtownie poszukujące kredytu cechują się podwyższonym ryzykiem spłaty. W takim przypadku zaciągnięcie kolejnych kredytów mogłoby zbytnio obciążyć budżet kredytobiorcy i wpędzić klienta w pętlę zadłużenia, a z perspektywy instytucji finansowej zobowiązanie to mogłoby się wiązać ze zbyt dużym ryzykiem.

Wnioskowanie o kredyty ma mniej istotny wpływ na scoring BIK, niż terminowość spłaty posiadanych kredytów, czy też korzystanie z usług finansowych. Jednak w rzeczywistości tylko pierwsze zapytanie określonego typu w okresie 2 tygodni może mieć wpływ na ocenę punktową BIK. Kolejne wnioski o ten sam rodzaj kredytu (np. kredytu gotówkowego lub hipotecznego), złożone w bankach lub SKOK-ach w ciągu 14 dni, nie wpływają negatywnie na scoring klienta. Są traktowane jak jeden wniosek. Warto dodać, zgodnie ze statystykami BIK, że niemalże w 99% przypadków kredyt jest wypłacany właśnie w ciągu 14 dni od złożenia pierwszego zapytania o dany rodzaj kredytu. Przy poszukiwaniu kredytu można zatem porównywać oferty instytucji kredytowych bez obaw o obniżanie swojej oceny punktowej BIK.

Wiedza w zasięgu ręki: https://www.bik.pl/ocena-punktowa-bik  

_{Źródło: Badanie nt. zobowiązań kredytowych i scoringu, zrealizowane na zlecenie BIK przez Quality Watch, 28.02-02.03.2025 r., CAWI, 18+, N1068.}