Rok 2018 zakończył się największym od dekady wynikiem sprzedaży kredytów mieszkaniowych na kwotę 56,2 mld zł., co stanowi wzrost o 20,1% w stosunku do 2017 r. W kredytach gotówkowych nastąpił wzrost wartości udzielonych kredytów o 6,8%, a wartość zawartych umów na kredyty ratalne wzrosła o 6,6%.
Zakładając kontynuację pozytywnych trendów w gospodarce i utrzymujących się niskich stóp procentowych, BIK prognozuje na 2019 r. lepszy wynik zarówno w kredytach konsumpcyjnych (gotówkowych i ratalnych), jak i w mieszkaniowych.
Kredyty gotówkowe i ratalne
Wpływ na ożywienie w segmencie kredytów gotówkowych i ratalnych miały utrzymujące się niskie stopy procentowe i wzrost dochodów gospodarstw domowych. W 2018 r. banki oraz SKOK-i udzieliły łącznie 7,5 mln szt. kredytów konsumpcyjnych, co oznacza wzrost liczby udzielonych kredytów o 2,8% w porównaniu do 2017 r. W ujęciu wartościowym – wzrost o 6,7% przełożył się na kolejny dobry wynik roczny w wysokości 84 mld zł udzielonych nowych kredytów.
Pomimo ograniczenia handlu w niedziele, wzrosła liczba (1,2%) i wartość (6,6%) udzielonych kredytów ratalnych. To najlepszy wynik w ostatnich trzech latach, który jest konsekwencją wysokiej dynamiki kredytów na średnie (10-30 tys. zł) i wysokie kwoty (powyżej 30 tys. zł), odpowiednio 17,0% i 12,6%.Wzrost kredytów ratalnych na wysokie kwoty związany jest głównie z finansowaniem zakupu samochodów.
Zaobserwowano wpływ ustawowego ograniczenia handlu w niedziele – okazuje się, że część sprzedaży kredytów ratalnych przeniosła się z niedzieli na poniedziałek. Potwierdzają to obserwacje BIK z 2-4 kwartału 2018 r. z których wynika, że liczba udzielonych kredytów w niedziele spadła o 100 tys. szt., a w poniedziałki wrosła o 90 tys. kredytów. Ponadto w okresie styczeń́–marzec 2018 r. (gdy nie obowiązywało jeszcze ograniczenie handlu) dynamika liczby udzielanych kredytów ratalnych wyniosła 8,2% a później, w okresie kwiecień–grudzień 2018 r. liczba udzielonych kredytów spadła o 1% (w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego).
Wzrósł również rynek kredytów gotówkowych, których w 2018 r. udzielono na kwotę 70,7 mld zł (wzrost o 6,8%). Najwyższe dynamiki wzrostu dotyczyły zobowiązań na niskie kwoty (<=2 tys. zł) oraz wysokie kwoty (powyżej 30 tys. zł). Wart odnotowania jest wzrost średniej kwoty nowego kredytu gotówkowego (do 18,3 tys. zł) przy jednoczesnym wydłużeniu średniego umownego okresu spłaty zawieranych kredytów do 45 miesięcy.
- Kredyty gotówkowe są najbardziej popularnym produktem kredytowym. W ubiegłym roku udzielono ich na kwotę 70,7 mld zł. Charakterystyczny był dalszy wzrost średniej kwoty nowo udzielonego kredytu gotówkowego, a jednocześnie zaobserwowaliśmy, że były one udzielane na coraz dłuższe umowne okresy spłaty. Ponadto ponad połowa udzielonych kredytów gotówkowych związana była z konsolidowaniem wcześniej zaciągniętych zobowiązań wraz z przyznaniem dodatkowej kwoty kredytu – mówi dr Mariusz Cholewa, prezes Zarządu BIK.
- Co czwarty kredyt gotówkowy został udzielony na okres dłuższy niż 5 lat, a kredyty te stanowiły ponad połowę wartości wszystkich udzielonych kredytów w 2018 r. – dodaje Prezes BIK.
Pożyczki pozabankowe
Do firm pożyczkowych należy już prawie 2/3 rynku finansowania niskokwotowego (do 2 tys.), a w całym rynku finansowania gotówkowego (bankowe kredyty gotówkowe i pożyczki pozabankowe) to ok. 10% udział. Czynne pożyczki posiada obecnie 571 tys. klientów na łączną kwotę 5,2 mld zł.
Z analiz BIK wynika, że prawie 80% pożyczkobiorców posiada czynne kredyty w bankach. Kredyty posiadane przez pożyczkobiorców są częściej przeterminowane niż kredyty klientów tylko sektora bankowego. Może to oznaczać, że część klientów korzysta z pożyczek pozabankowych, aby utrzymać płynność finansową. Pożyczkobiorcy obsługują w bankach 22,8 mld zł, co stanowi 80% ich łącznego zadłużenia.
- W ocenie BIK wyzwaniem dla rynku pozabankowego w najbliższym czasie będzie zapewnienie kapitału na udzielanie pożyczek, który pozyskiwany jest m.in. z rynku obligacji i funduszy private equity. Na wielkość sprzedaży może wpłynąć planowane wprowadzenie w sektorze firm pożyczkowych kodeksu odpowiedzialnego pożyczania, który powinien ograniczyć ryzyko nadmiernego zadłużania się klientów – stwierdza dr Mariusz Cholewa.
- Rosnącemu popytowi w sektorze pozabankowym sprzyja prostota i łatwość uzyskania pożyczki, szczególnie w kanałach internetowych, co może być istotne dla klientów młodszych, dominujących w tym obszarze finansowania – dodaje Prezes BIK.
Kredyty mieszkaniowe
Spełniły się optymistyczne prognozy Biura Informacji Kredytowej - sprzedaż kredytów mieszkaniowych była najwyższa od dekady. Pod względem wartości udzielonych kredytów jest to trzeci wynik w historii po rekordowych latach 2007 i 2008.
Wzrost wartościowy zawdzięczamy głównie wzrostowi średniej wartości udzielanego kredytu o 15,2% (247,2 tys. zł.). Wśród czynników pozytywnie wpływających na wysoką sprzedaż kredytów mieszkaniowych można wskazać rosnące dochody gospodarstw domowych, utrzymujące się niskie stopy procentowe, wzrost cen nieruchomości (6-10%) oraz program MdM, który zapewnił finansowanie ok. 5,5 mld zł. wartości kredytów.
- Na rozwój rynku kredytów mieszkaniowych w 2019 roku będzie miała wpływ sytuacja na rynku deweloperskim który może wyhamować z uwagi na ograniczone zasoby gruntów oraz wzrost kosztów budowy mieszkań. Dodatkowo banki sygnalizują zaostrzenie polityki kredytowej. Nie do końca możliwy do przewidzenia jest również efekt braku kontynuacji programu „Mieszkanie dla młodych” zarówno dla samego rynku nieruchomości jak i rynku kredytów mieszkaniowych – tłumaczy prezes Cholewa.
