Zabezpieczone mieszkanie, polisa ubezpieczeniowa na zdrowie, sprawne auto i już możemy spokojnie wyjechać na Majówkę. Na pewno? A bezpieczeństwo naszych danych osobowych, naszej tożsamości? W I kw. 2018 r. złodzieje próbowali 14 razy dziennie wyłudzić kredyty na cudze nazwiska i ukraść łącznie 1,1,mln zł*. m.in. na skradzione dane. Przed wyjazdem warto zatem zasięgnąć wiedzy o zastrzeganiu dokumentu przez Internet. Bowiem kradzież danych z dowodu osobistego czy paszportu, może być dużo bardziej dotkliwa niż strata gotówki.
Jak podają policyjne statystyki, wprawdzie wzrasta wykrywalność kradzieży, jednak co roku dochodzi do 70 tys. włamań do mieszkań rocznie. Znaczna część z nich ma miejsce w okresie urlopowym, m.in. w trakcie tzw. długich weekendów, gdy złodzieje pod nieobecność domowników mają dużo czasu na obserwację i zaplanowanie włamania.
Na efekt wakacyjnego rozluźnienia i brak ostrożności czyhają także wyspecjalizowani złodzieje tożsamości. Sprzyja im atmosfera przygotowań do wyjazdów, zaaferowanie podczas zakupów, częste przemieszczanie się z miejsca na miejsce i obecność w dużych skupiskach ludzi. Często w takich sytuacjach zawodzą środki ostrożności i rozsądek.
Do czego złodziejom nasze dane
Dowód osobisty czy paszport to dokumenty służące do poświadczenia tożsamości, czyli naszych danych osobowych. W rękach złodziei danych mogą być one wykorzystane w przeróżny sposób – do założenia fikcyjnej firmy, dokonania zakupu drogiego smartfona, podpisywania umów najmu w celu kradzieży dobytku, wynajęcia auta itp.
Na dowód, paszport i kartę stałego pobytu można wnioskować o kredyt lub pożyczkę. Kradzież samych danych z tych dokumentów, może skutkować m.in. wyłudzeniem na nasze dane. W efekcie prowadzi to do często wielomiesięcznych starań, mających na celu pozbycie się nie swojego zobowiązania czy uniknięcia windykacji. Dlatego należy unikać sytuacji, w których nasze dokumenty tożsamości pozostawiamy bez nadzoru oraz chronić swoje dane.
Zastrzeż utratę dokumentu - im szybciej, tym lepiej!
Jak postępować, gdy środki ostrożności zawiodły i doszło do zgubienia lub kradzieży dokumentu?
W pierwszej kolejności należy jak najszybciej wyłączyć go z obiegu, aby uniemożliwić dalsze posługiwanie się nim.
Można to zrobić w oddziale banku, jednak jest to mało praktyczne, gdy placówka jest nieczynna, lub gdy utrata dowodu osobistego zdarzy się na zagranicznych wakacjach.
Najlepiej skorzystać z opcji zastrzegania dokumentu na stronie www.bik.pl. Jest to usługa bezpłatna, realizowana online - wystarczy jedno kliknięcie, a informacja o zastrzeżeniu dowodu w ciągu kilku minut dotrze do wszystkich banków w Polsce.
Żeby korzystać z tej usługi, trzeba wcześniej założyć konto w portalu BIK. Zastrzec można tylko ten dokument, którego seria i numer są przypisane do naszego konta. Zastrzegając dowód osobisty w portalu BIK zgłaszamy go do Systemu Dokumenty Zastrzeżone, prowadzonego przez ZBP.
Kradzież dokumentu trzeba zawsze zgłosić policji. Aby wyrobić nowy dowód, trzeba w tym celu udać się do najbliższego organu gminy. W razie utraty dokumentu podczas pobytu za granicą, trzeba zwrócić się do konsulatu Rzeczpospolitej. Pracownik konsulatu pomoże przygotować dokument tymczasowy (Emergency Travel Document – ETD), który umożliwi załatwienie niezbędnych spraw, przekroczenie granicy i powrót do kraju.
Kradzież dowodu na wyjeździe
Jak uchronić nasze dane na wyjeździe przed kradzieżą? Oto kilka kluczowych porad, jak postępować, by chronić nasz dokument tożsamości:
Odpowiedź na kluczowe pytanie, jak „ubezpieczyć” się przed wyłudzeniem i działać prewencyjnie, przedstawia animowany film na Kanale BIKTV.
Świadomość sprzymierzeńcem przez cały rok
- Kluczowym czynnikiem w procesie przeciwdziałania nadużyciom jest zwiększanie świadomości o potrzebie ochrony danych osobowych, a także upowszechnienie narzędzi, które zapewniają ochronę przed wyłudzeniem kredytu – mówi Marcin Gozdek, dyrektor Departamentu Rynku Detalicznego Biura Informacji Kredytowej.
- Klienci BIK mogą w wygodny sposób zastrzec swój dowód osobisty w przypadku uraty dokumentu. W takiej sytuacji wystarczy zalogować się do swojego konta i wybrać opcję „Zastrzeż dowód”. Informacja dotrze do wszystkich instytucji korzystających z Systemu Dokumenty Zastrzeżone - tłumaczy Marcin Gozdek i dodaje:
- Warto również aktywować Alerty BIK. Wówczas za każdym razem, kiedy ktoś złoży wniosek o kredyt lub o pożyczkę na nasze dane, dostaniemy wiadomość SMS oraz e-mail ze szczegółami: jaki to kredyt, na jaką kwotę i w jakim banku. Jeśli to będzie próba wyłudzenia kredytu, BIK pomoże wyjaśnić sprawę.
* Raport o dokumentach „infoDOK” – I kwartał 2018 r.
