Spośród obecnie 6,4 mln osób, będących w wieku 65 lat i powyżej, aż 10% z nich przyznało, że padło ofiarą próby wyłudzenia pieniędzy przez oszustów. Na skutek nieuczciwych praktyk przestępczych, nie tylko seniorzy tracą oszczędności lub zmagają się z wyjaśnianiem kredytu, którego nie zaciągali. Przestępstwom natury ekonomicznej towarzyszy utrzymująca się liczba 1756 prób wyłudzeń kwartalnie, na poziomie ogólnokrajowym, na łączną kwotę blisko 422 mln zł. rocznie* Dlatego, by zmniejszyć ryzyko utraty danych i ograniczyć skutki umyślnych działań złodziei tożsamości, warto wiedzieć i uczyć się o sposobach ochrony swoich finansów.
Jak wynika ze statystyk policyjnych oraz doniesień medialnych, obserwuje się znaczny wzrost liczby wyłudzeń, których ofiarami są osoby starsze. Na skutek tych działań seniorzy tracą oszczędności, a często zanim wyjaśnią sprawę, zostają pozbawieni środków do życia. Osoby starsze są w większym stopniu narażone na działania ze strony przestępców nie tylko dlatego, że są w podeszłym wieku, często samotne czy schorowane, ale przede wszystkim ze względu na ludzką dobroć i chęć wsparcia najbliższych. Potwierdzają to badania opinii, z których wynika, że około 40% emerytów pomaga finansowo swojej rodzinie, będąc w większości sami inicjatorami tej pomocy.
Dzień Babci (21 stycznia) i Dzień Dziadka (22 stycznia) to dobry moment, aby odwiedzając naszych bliskich, nie tylko wręczyć im kwiatki czy czekoladki, ale odwdzięczyć się za ich wsparcie i troskę, rozmawiając o sytuacjach, w których przestępcy mogą ich oszukać.
Uwaga nie tylko „na wnuczka”
Ze statystyk policyjnych za cały rok 2016 wynika, że suma strat materialnych w przestępstwie metodą tzw. „na wnuczka”, wyniosła 500 tys. zł.* Znana z przekazów medialnych metoda działania sprawcy, polegająca na podszywaniu się za brata, krewnego, znajomego, a nawet policjanta, to tylko jeden z wielu mechanizmów oszustwa czy metod perswazji, stosowanych przez naciągaczy.
Coraz powszechniejsza jest profilaktyka, uczulająca wszystkich, w tym także osoby starsze, na socjotechniki wykorzystywane przez oszustów do wyłudzenia często bardzo dużych sum pieniędzy. Osoby działają w dobrej wierze, sądząc, że pomagają najbliższym. Tymczasem są narażone na finansowe kłopoty. Według danych Policji, przestępcy każdego dnia przynajmniej 5 razy dziennie dokonują prób oszukania osoby starszej, celem wyłudzenia od niej pieniędzy.
Chrońmy dane swoje i naszych bliskich
Najlepszym sposobem na ochronę swoich danych jest świadomość konsekwencji ich utraty lub wykorzystania przez osoby niepowołane.
- Nadal ważne jest uświadamianie zagrożeń i skutków kradzieży tożsamości. Jednak coraz bardziej istotna staje się wiedza na temat zarówno dostępnych narzędzi ochrony, jak i zasad bezpieczeństwa danych osobowych - mówi Alina Stahl, dyrektor PR i Komunikacji w Grupie BIK.
- Wprawdzie Polacy mają coraz większą wiedzę, czym może skutkować kradzież danych, wymieniają w badaniach opinii rozwiązania, jak np. programy antywirusowe, hasła do kont internetowych czy nieudostępnianie dowodu osobistego osobom nieuprawnionym, jednak wciąż niewiele osób wie, jak prawidłowo postąpić, gdy dojdzie do utraty ich dokumentu tożsamości – dodaje Alina Stahl.
Adres portalu Nieskradzione.pl warty jest zapamiętania przez osoby starsze, ale także przez wszystkie dorosłe osoby, posługujące się swoim dokumentem tożsamości. Portal, prowadzony w ramach działań edukacyjnych Biura Informacji Kredytowej, to poradnik, który w przejrzysty sposób i przystępnym językiem opisuje życiowe historie, prawdziwe zdarzenia, a także daje gotowe wskazówki, m.in. jak postąpić w sytuacji zgubienia lub kradzieży dowodu osobistego.
- Wystarczy przestrzegać kilku podstawowych zasad, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji kradzieży tożsamości, jednak czasem, mimo podjętych środków ostrożności, zdarza się, że padniemy ofiarą kradzieży lub po prostu zgubimy dokument. W przypadku zagubienia dokumentu lub podejrzenia, że ktoś mógł go zeskanować bez naszej wiedzy, pierwszym ważnym krokiem jest jak najszybsze wyłączenie go z obiegu, tzw. zastrzeżenie dowodu osobistego – wskazuje Alina Stahl z BIK.
Warto wiedzieć, że jeśli dane takie jak: imię i nazwisko, data i miejsca urodzenia, adres, seria i numer dowodu osobistego, znajdą się w niepowołanych rękach, mogą stać się furtką m.in do wyłudzenia kredytów czy pożyczek. Dlatego należy zabezpieczyć się na wypadek takiej sytuacji.
Wystarczy założyć konto na www.bik.pl i zweryfikować swoją tożsamość. Wówczas, w przypadku utraty zarejestrowanego dokumentu, jednym kliknięciem zastrzeżemy dowód – informacja zostanie przekazana do systemu Dokumenty Zastrzeżone prowadzonego przez Związek Banków Polskich. W kilka minut dowód zostanie wyłączony z obiegu, a informacja dotrze do wszystkich banków w Polsce, Poczty oraz operatorów telefonii komórkowej – w ten sposób nikt nie będzie mógł już posłużyć się naszą tożsamością.
Alerty - ochrona przed wyłudzeniem
Bezpłatne konto na bik.pl to także dostęp do narzędzi chroniących przed wyłudzeniem kredytu. Wciąż niewiele osób korzysta z Alertu BIK - prewencyjnego narzędzia, które zabezpiecza przed wyłudzeniem kredytu na skradzione dane.
Z przeprowadzonych w 2017 r. badań opinii wynika, że znajomość Alertu BIK zadeklarowało niespełna 1/4 ankietowanych. Co ciekawe, zaraz po zaprezentowaniu funkcjonalności i korzyści z posiadania Alertu, narzędzie wzbudza zaciekawienie i zachęca do jego zakupu. Potwierdziło to 1/3 osób, które z Alertem zetknęły się po raz pierwszy podczas wspomnianego badania.
Alerty to sygnały ostrzegawcze, wysyłane w formie smsa lub e-maila, które zapewniają nam ochronę przez cały rok, działają 24/h, 7 dni w tygodniu. Jeśli klient jest w trakcie pozyskania nowego kredytu, wówczas powiadomienie sms lub e-mail jest potwierdzeniem, że instytucja finansowa analizuje jego wniosek kredytowy. Jeśli klient nie wnioskuje o nowy kredyt, wówczas Alert może świadczyć o próbie wyłudzenia kredytu na jego dane osobowe. Dzięki informacji z Alertu możemy szybko zareagować i zapobiec wyłudzeniu.
W informacji wykorzystano dane z następujących źródeł:
* Raport o dokumentach infoDOK (III kw. 2017 r.), Związek Banków Polskich
* KGP, dane za 2016 r. (28, 6 tys.)
* Badanie „Sytuacja finansowa seniorów w Polsce”, ARC Rynek i Opinia, na zlecenie BIG InfoMonitor, listopad 2017 r.
* Przestępstwo stwierdzone z art. 286 kk z najwyższą sumą strat w wyniku działania sprawców metodą na "wnuczka" w okresie od stycznia do grudnia 2016 roku, KGP, styczeń - grudzień 2016
O Nieskradzione.pl
Nieskradzione.pl to ogólnopolska akcja edukacyjna zainicjowana w grudniu 2015 roku przez Biuro Informacji Kredytowej oraz Komendę Główną Policji. Akcja jest odpowiedzią na rosnące zagrożenie związane z kradzieżą danych osobowych, wykorzystywaną do przestępstw finansowych, m.in. do podszywania się pod cudzą tożsamość w celu wyłudzenia kredytów. Społeczny cel akcji to uświadomienie potrzeby ochrony swoich danych osobowych, zwłaszcza dowodu osobistego, oraz konieczności wyłączenia go z obiegu w przypadku utraty lub zaginięcia dokumentu. BIK, współpracując bezpośrednio z Systemem Dokumenty Zastrzeżone ZBP, umożliwia poprzez portal www.bik.pl zastrzeżenie dowodu osobistego w czasie rzeczywistym, on-line, 24 godziny na dobę.
Nieskradzione.pl to jednocześnie adres platformy edukacyjnej akcji, która wskazuje m.in. możliwości zabezpieczenia się przed kradzieżą danych osobowych oraz sposoby szybkiego zastrzegania zagubionego dowodu osobistego, również poza granicami kraju. Na stronie opisane są prawdziwe zdarzenia, dotyczące konsekwencji przywłaszczenia cudzej tożsamości, a także znajdują się zasady oraz gotowe porady na temat przechowywania i udostępniania danych osobowych, zarówno w życiu codziennym, jak i w Internecie. Więcej informacji znajduje się na nieskradzione.pl
