Prawie co piąty młody (16%) w wieku 18-24 lat posiada kredyt. Z danych BIK za rok 2015 wynika, że grupa 560 tys. młodych kredytobiorców posiada 938,8 tysięcy kredytów. Osoby te mają do spłaty 6,2 mld złotych.
Portret współczesnego młodego kredytobiorcy jest ściśle powiązany z sytuacją społeczno-demograficzną w Polsce. Zachowania kredytowe osób w wieku 18-24 lat wynikają zarówno ze stylu życia jak i potrzeb tej grupy. Jak wynika z danych GUS, młodzi zanim zdecydują o założeniu rodziny, najpierw planują osiągnąć określony poziom wykształcenia oraz dążą do stabilizacji ekonomicznej. Taki system wartości pociąga za sobą kolejne skutki, np. podwyższający się wiek nowożeńców, czy decyzja o późniejszym powiększaniu rodziny.
Struktura produktów kredytowych posiadanych przez młodych wynika zatem z ich wieku i potrzeb, mocno powiązanych ze stylem życia. Obsługują łącznie 938,8 tysięcy kredytów, z czego niemal 70% to kredyty konsumpcyjne, 16% karty kredytowe, a 15% limity w koncie i łącznie do spłaty mają 6,2 mld złotych. Najmniejszy udział w strukturze posiadanych przez młodych kredytów stanowią kredyty mieszkaniowe – jest ich tylko 1% a - niecałe 13 tys. kredytów. Z perspektywy liczby może się wydawać, że młodzi nastawieni są na konsumpcję, tymczasem z tytułu kredytów mieszkaniowych pozostaje do spłaty całkiem poważna suma 1,9 mld złotych, która stanowi 1/3 posiadanego przez nich zadłużenia. Średnia wartość kredytu mieszkaniowego do spłaty to 149 800 zł. Warto nadmienić, że choć wiele osób w wieku 18 – 24 lat pracuje, i gospodaruje już własnymi budżetami, to decydując się na kredyt już muszą świadomie zarządzać swoim budżetem, szacować zdolność kredytową i odpowiedzialnie podchodzić do terminowego regulowania zobowiązań kredytowych.
Jak wynika z badania MillwardBrown* zrealizowanego na zlecenie BIK, młode kobiety ostrożniej korzystają z kredytów – jedynie 12,7% zdecydowało się na skorzystanie z zewnętrznego źródła finansowania w porównaniu do 16,1% mężczyzn. Baza BIK potwierdza, że wśród młodych kredytobiorców sześć na dziesięć osób w wieku 18-24 lat to mężczyźni. Stanowią oni 4% wszystkich mężczyzn posiadających kredyty.
Tymczasem biorąc pod uwagę zaciągnięte zobowiązania młodych, to stanowią one tylko 1 procent łącznego zadłużenia wszystkich Polaków, którzy mają kredyty. Tę swego rodzaju ostrożność kredytową młodych można ocenić jako pozytywne zjawisko, a stwierdzenia deklarowane w badaniu, że nie lubią mieć długów (93%) oraz wolą odkładać pieniądze na realizację wyznaczonego celu, niż pożyczać je od innych (79%) jest bez wątpienia oznaką ich dojrzałości finansowej. Są jednak sytuacje, w których bez wsparcia kredytem nie można zrealizować wyznaczonego sobie celu np. zakup mieszkania, inwestycje edukacyjne. W takich przypadkach trzeba świadomie i odpowiedzialnie podejmować decyzję o zaciągnięciu kredytu uwzględniając swoją sytuację zawodową, rodzinną oraz status majątkowy i posiadane obecnie oraz uzyskane w przyszłości dochody.
Osoby rozpoczynające życie na własny rachunek powinny być świadome tego, co dla banków oznacza dojrzałość finansowa. Jest to m.in. umiejętność rzetelnej i terminowej spłaty rat kredytu. Analiza BIK pokazuje, że niestety, ludzie młodzi częściej niż osoby w starszych grupach wiekowych mają kłopoty z terminową obsługą swych kredytów. Około 15% młodych ma opóźnienia w spłacie kredytu powyżej 90 dni. - Przyczyna takiego stanu rzeczy nie wynika tylko z niefrasobliwości młodych kredytobiorców, ale również z dominujących wśród młodych kredytów konsumpcyjnych, które we wszystkich grupach wiekowych są gorzej spłacane od kredytów mieszkaniowych - podkreśla prof. Waldemar Rogowski główny analityk kredytowy BIK. - W pokoleniu X np. tylko 8,5% osób nieterminowo reguluje swoje zobowiązania kredytowe, czyli opóźnia się z obsługą kredytu powyżej 90 dni. W dużej części wynika to z faktu, że kredyty mieszkaniowe stanowią w przypadku tej grupy wiekowej 12% a nie 1% jak to ma miejsce w przypadku młodych osób łącznej liczby posiadanych kredytów – dodaje główny analityk BIK.
BIK poddał analizie terytorialnej ukredytowienie młodych, czyli sprawdził ile młodych osób posiadających czynny produkt kredytowy, zamieszkuje dany obszar w relacji do wszystkich osób w wieku 18 -24 lata zamieszkujących dany obszar. Ponad połowa młodych, którzy zaciągnęli kredyty mieszka w miastach do 25 tys. mieszkańców. Najmniej ukredytowione są mieszanki Polski południowo wschodniej.
W przypadku mężczyzn sytuacja z poziomem ukredytowienia jest podobna – najmniej kredytów posiadają młodzi panowie mieszkający w województwach podkarpackim, świętokrzyskim, oraz lubelskim.
Również młodzi mieszkańcy Polski południowo – wschodniej rzadziej od swoich rówieśników z północno – zachodniej części kraju spóźniają się ze spłatą zaciągniętych kredytów. - Jest to sytuacja, która występuje we wszystkich grupach wiekowych, a wynika z uwarunkowań kulturowych i wyznawanych poglądów, jak również podejścia do życia - stwierdza prof. Waldemar Rogowski.
*„Finanse studentów" – raport przygotowany dla Biura Informacji Kredytowej S.A. przez MillwardBrown, lipiec 2015 r.
