O zakupach bez gotówki, różnicach między kartą płatniczą a kredytową, oraz o transakcjach wzroście obrotu bezgotówkowego w Polsce – więcej w poniższej analizie danych z bazy BIK oraz wnioski z badania opinii instytutu badawczego ARC Rynek i Opinia.
Aż 88% Polaków, którzy wzięli udział w badaniu opinii zrealizowanym na zlecenie Biura Informacji Kredytowej potwierdziło, że czują się bezpiecznie korzystając z kart kredytowych, a 68% korzysta z nich podczas codziennych zakupów. Rośnie ponadto liczba transakcji bezgotówkowych wykonanych kartą płatniczą, która jak informuje NBP, była w III kwartale 2015 r. aż o 77% wyższa w porównaniu z rokiem 2013. Do upowszechnienia obrotu bezgotówkowego skłania „Dzień bez płacenia gotówką", który obchodzimy 5 kwietnia.
Dzień bez płacenia gotówką – obchodzony w tym roku po raz pierwszy w Polsce 5 kwietnia - ma na celu promowanie wygodnych i bezpiecznych płatności bezgotówkowych, a w szczególności zachęca do płacenia w tym dniu wyłącznie bez użycia gotówki.
Posiadanie karty płatniczej ma tę zaletę, że umiejętne z niej korzystanie daje większe poczucie bezpieczeństwa niż noszenie przy sobie dużej ilości gotówki. Jak wynika z badania przeprowadzonego przez instytut badawczy ARC Rynek i Opinia, zrealizowanego w marcu 2016 r. na zlecenie Biura Informacji Kredytowej, posiadacze kart kredytowych obecnie najczęściej wykorzystują je do codziennych zakupów na drobne kwoty (65%). Drugim powodem wykorzystania „plastików" są jednorazowe, duże wydatki (44%) – głównie wśród osób z wyższym wykształceniem – i to ta grupa również najczęściej wnioskuje o zwiększenie limitu kredytowego. Na tle blisko ¾ użytkowników kart, którzy nigdy nie wnioskowali o tego typu zmianę, świadczy to o dobrym dopasowaniu produktu do potrzeb klienta. Nie bez znaczenia jest tutaj również poczucie bezpieczeństwa, jakie towarzyszy aż 88% właścicielom kart podczas dokonywania transakcji z wykorzystaniem karty kredytowej.
Według Narodowego Banku Polskiego liczba transakcji bezgotówkowych wykonanych kartą płatniczą była w III kwartale 2015 roku aż o 77% wyższa w porównaniu z 2013 rokiem[1], wartość tych transakcji była o 37% wyższa w takim porównaniu. - Zainteresowanie transakcjami bezgotówkowymi wyraźnie rośnie. Prawdopodobnie przyczyniła się do tego obniżka stawek interchange płaconych wydawcom kart przez sklepy – mówi dr Andrzej Topiński, główny ekonomista Biura Informacji Kredytowej. - Więcej sklepów i sieci handlowych instaluje terminale POS – dodaje ekspert BIK. Według NBP ich liczba w ciągu dwóch lat wzrosła o 42%. Na koniec września 2015 roku było ich ponad 440 tysięcy.
Jak wynika z bazy BIK karta kredytowa znajduje się w portfelach 4,7 miliona Polaków, co oznacza że co 6 dorosła osoba ma kartę kredytową. Tymczasem, w badaniu opinii co druga osoba potwierdziła posiadanie „plastiku" w formie debetowej bądź kredytowej. Polacy często nie dostrzegają różnic pomiędzy kartą debetową a karta kredytową – wyjaśnia dr Topiński i tłumaczy, że podstawową funkcjonalnością karty kredytowej jest możliwość przeprowadzenia transakcji bez posiadania wymaganej ilości gotówki na koncie. - W Polsce zdecydowanie dominują karty debetowe, to są karty wydawane do rachunku osobistego klienta. Przy zakupach z ich użyciem kwota transakcji automatycznie „zdejmowana" jest z rachunku bankowego – tłumaczy ekspert BIK.
Liczba kart płatniczych w naszych portfelach i torebkach nie rośnie, raczej spada. Kart takich Polacy na koniec III kwartału mieli 26,5 mln sztuk, było ich o 6% mniej w porównaniu z wrześniem 2013 roku.
Znacznie mniej jest zainteresowanych kartą kredytową. Użycie karty kredytowej nie obciąża od razu rachunku jak przy kartach debetowych, lecz uruchamia kredyt, który jest okresowo przez posiadacza karty spłacany. Na koniec lutego 2016 roku Polacy posiadali 6 mln kart kredytowych, o 2% mniej niż przed dwu laty. Szybciej spada liczba wydawanych kart, starych ważność jest odnawiana. 4,7 mln osób posiada kartę kredytową, ale tylko 3 mln z nich ją używa. Rośnie natomiast wartość przyznanych limitów (31,9 mld w 2014 r. vs 33,0 mld w 2015 r.) oraz nieznacznie spada ich poziom wykorzystania (38,4 % w 2014 r. vs 37,8% w 2015 r.).
Polska inicjatywa Dnia bez gotówki – upowszechniona przez Koalicję na Rzecz Obrotu Bezgotówkowego i Mikropłatności, powstałą przy Związku Banków Polskich - wpisuje się w europejską akcję tzw. No Cash Day, która uzyskała patronat Parlamentu Europejskiego. Czas pokaże, czy przyjmie się również w Polsce.
[1] Informacja o kartach płatniczych III kwartał 2015 r ; Narodowy Bank Polski styczeń 2016
