Analizy trendów rynkowych prezentują wybrane najważniejsze cechy rynku kredytowo-pożyczkowego w Polsce. Eksperci z Departamentu Business Intelligence BIK komentują i wyjaśniają zjawiska obejmujące kredyty dla gospodarstw domowych w trzech ujęciach: akcji kredytowej (sprzedaży), poziomu zadłużenia (portfel kredytowy) oraz wymiaru klienta (geograficznym). Analizy ilustrują istotne i aktualne trendy w tych trzech ujęciach i przekrojach.
Wizualizacja danych w formule wykresów, zamieszczonych w interaktywnej platformie Tableau umożliwia samodzielną analizę oraz wyciąganie ciekawych wniosków. W celu skorzystania z danych źródłowych oraz pozyskania indywidualnego komentarza eksperckiego, zapraszamy do kontaktu z Biurem prasowym BIK.
W celu poprawnego wyświetlania okna Tableau, musisz zezwolić w swojej przeglądarce internetowej na pliki cookie innych firm (Third-party cookies).
W sierpniu br. w porównaniu z sierpniem zeszłego roku banki i SKOK-i udzieliły więcej trzech podstawowych rodzajów kredytów: ratalnych, gotówkowych oraz mieszkaniowych. W ujęciu wartościowym przyznały wyższą wartość wszystkich czterech produktów. Pomimo braku nowego programu wsparcia nie spada zainteresowanie kredytami mieszkaniowymi, pozytywną dynamikę sprzedaży kontynuują kredyty ratalne jednak głównie w ujęciu liczbowym, a kredyty gotówkowe notują prawie 30% procentowe wzrosty wartości udzielonego finansowania.
Sierpniowa akcja kredytowa pokazuje kontynuację dobrej koniunktury na rynku kredytowym zarówno w ujęciu liczbowym, jak i wartościowym. W sierpniu 2024 roku banki udzieliły o więcej o 10,3% kredytów hipotecznych w porównaniu do sierpnia 2023 roku. Jednak w porównaniu do lipca 2024 roku ich liczba spadła o 12,2%. Wartościowo, kredyty mieszkaniowe zanotowały jeszcze wyższy 21,2% wzrost r/r oraz 11,9% spadek w porównaniu do poprzedniego miesiąca.
Wyraźniej rośnie liczba kredytów ratalnych (+12,4%) niżeli ich wartość (+4,5%) w porównaniu do analogicznego okresu w 2023 roku. Jest to efekt struktury udzielanych kredytów ratalnych, w której w ujęciu liczbowym dominują kredyty na niskie kwoty, pochodzących z przekształcania niespłaconych transakcji z odroczonym terminem płatności (tzw. BNPL).
Odwrotna tendencja panuje w segmencie kredytów gotówkowych – co można zaobserwować już od początku bieżącego roku. Wyraźniej rośnie wartość akcji kredytowej (+27,8% r/r) niżeli liczba. Klienci zaciągnęli ich o 13,9% więcej, głównie wysokokwotowe zobowiązania na ponad 50 tys. zł.
Karty kredytowe cieszą się ponownie popularnością i po ośmiu miesiącach tego roku są na plusie – w porównaniu z analogicznym okresem 2023 roku wzrosła ich liczba o 2,4% i wartość o 14,8%. W warunkach nadal wysokiej inflacji korzystanie z okresu bezodsetkowego oferowanego przez ten produkt kredytowy stało się dla klientów dużo bardziej opłacalne niż wcześniej przy niskiej inflacji.
754 mld zł w portfelu
Łączne zadłużenie gospodarstw domowych na koniec sierpnia 2024 r. z tytułu wszystkich produktów kredytowych (kredytów, limitów, pożyczek pozabankowych) wyniosło 754 mld zł.
W strukturze wartościowej portfela wyraźnie dominują kredyty mieszkaniowe, stanowiące 69,2% wartości całego portfela, z zadłużeniem wynoszącym 521,8 mld zł. Jest to zjawisko naturalne, zważywszy na dużo dłuższy okres ich spłaty w porównaniu z pozostałymi rodzajami zobowiązań. Wartość rocznych spłat zazwyczaj jest kompensowana nową akcją kredytową. Ponadto część portfela stanowią kredyty wyrażone w walutach obcych, co przy deprecjacji złotówki zwiększa wartość zadłużenia. Kredyty gotówkowe stanowią 22,7% wartości portfela. Udział obu produktów w łącznym zadłużeniu polskich gospodarstw domowych wynosi aż 91,9%. Mamy więc bardzo dużą koncentrację produktową zadłużenia Polaków. Można powiedzieć, że polskie gospodarstwa domowe finansują potrzeby mieszkaniowe korzystając z długoterminowego kredytu mieszkaniowego, a potrzeby konsumpcyjne związane z finansowaniem bieżących potrzeb – kredytem gotówkowym. W relacji do PKB zadłużenie hipoteczne to około 15%, co daje nam miejsce poza pierwszą 20 krajów UE, natomiast z tytułu kredytów konsumpcyjnych (gotówkowych i ratalnych) jest na poziomie ok. 9% PKB, co daje nam miejsce w pierwszej piątce krajów UE. Jakość portfela kredytowo-pożyczkowego stopniowo pogarsza się: udział wartości zobowiązań opóźnionych w spłacie ponad 90 dni wynosi 6,0% w porównaniu do 5% zanotowanych na koniec 2021 r.
Co drugi Polak spłaca pożyczkę lub kredyt
Poziom ukredytowienia Polaków, rozumiany jako liczba osób posiadających zobowiązanie z tytułu zaciągniętego kredytu czy pożyczki w relacji do wszystkich dorosłych Polaków, wynosi obecnie 46,8%. Oznacza to, że prawie co drugi Polak jest obecnie kredyto- czy pożyczkobiorcą. Ciekawym zjawiskiem jest zróżnicowanie regionalne ukredytowienia. Wyraźnie wyższy poziom mają województwa z północno-zachodniej części kraju, a dużo niższy w rejonie południowo-wschodnim. Najwyższy poziom ukredytowienia mają mieszkańcy województwa pomorskiego (51,8%) i wielkopolskiego (51,7%), natomiast najniższy mieszkańcy województwa świętokrzyskiego (36,7%) i podlaskiego (38,2%). W większym stopniu wynika to z czynników kulturowych niż ekonomicznych. Północno-zachodnią Polskę charakteryzuje wyższa skłonność do konsumpcji niż południowo-wschodnią część kraju.
Odmienną tendencję obserwujemy, jeżeli chodzi o moralność płatniczą. Najlepiej kredyty spłacają mieszkańcy południowo-wschodniej Polski, najgorzej zaś północno-zachodniej części kraju. Ze wszystkich województw najrzetelniejsi są mieszkańcy podkarpackiego – tylko 5,2% kredytobiorców ma opóźnienia powyżej 90 dni, zaś najmniej rzetelni są mieszkańcy województwa zachodniopomorskiego (9,0%) oraz warmińsko-mazurskiego (8,6%).
Opracowano przez Departament Business Intelligence w Biurze Informacji Kredytowej S.A.
Informacje statystyczne przedstawione w materiale wynikają z aktualnego stanu bazy danych BIK, która opiera się na danych przekazywanych BIK przez instytucje finansowe. Dane gromadzone w bazie BIK mogą być przedmiotem aktualizacji przez instytucje finansowe, które są ich właścicielami. BIK zastrzega, że taka aktualizacja może obejmować również dane historyczne, objęte już publikowanymi informacjami, co może spowodować zmianę wartości danych historycznych. BIK dokłada wszelkiej staranności, by dane BIK używane do przygotowania opracowania, były kompletne i aktualne, jednakże nie ponosi żadnej odpowiedzialności za decyzje biznesowe podejmowane na podstawie niniejszych informacji.
