Rośnie udział seniorów wśród dłużników Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor. Obecnie co czternasta osoba z rejestru ma ukończone 65 lat. To jednak wciąż niewiele biorąc pod uwagę, że wśród pełnoletnich Polaków 65 rok życia ukończył niemal co piąty. Głównym problemem popadających w kłopoty są kredyty, rachunki za energię oraz opłaty na czynsz. Przeciętny dług w ciągu roku niemal się podwoił i wynosi obecnie 13,8 tys. zł.
Choć znaczenie seniorów wśród nierzetelnych dłużników rośnie, to jednak osoby starsze wciąż nie są w „pełni” reprezentowane w gronie dłużników, adekwatnie do udziału tej grupy wiekowej w społeczeństwie. Jak wynika z danych GUS*, osób które ukończyły 65 lat żyje w Polsce 6 076 107, czyli 19,3 proc. ogółu populacji dorosłych Polaków. Tymczasem wśród 1 789 172 dłużników zarejestrowanych w Biurze Informacji Gospodarczej InfoMonior na koniec 2016 r. osób starszych było 7 proc. – 125 tys. W ciągu roku ich odsetek w gronie niepłacących na czas rat pożyczek oraz bieżących rachunków wzrósł o blisko 1 pkt. proc. Liczba dłużników może być wyższa, bowiem nie wszyscy wierzyciele zgłaszają dłużników do BIG. – Mimo, że obserwujemy trend rosnący w udziale osób starszych wśród niepłacących swoich zobowiązań, to jednak grupa ta pod względem solidności płatniczej wciąż prezentuje się bardzo korzystnie. Biorąc pod uwagę udział poszczególnych grup wiekowych w społeczeństwie, zdecydowaną nadreprezentację dłużników w InfoMonitor widać przede wszystkim w gronie 35 - 44 latków. Gdy w społeczeństwie osób w tym wieku jest ponad 18 proc., to na naszej liście dłużników jest powyżej 27 proc. Bardziej widoczni w rejestrze niż w przekroju społecznym są też osoby między 45 – 54 rokiem życia oraz 25-34 latkowie – zwraca uwagę Mariusz Hildebrand, wiceprezes BIG InfoMonitor.
- Może jednak niepokoić szybki wzrost przeciętnej wartości zaległości. W ciągu roku średnia kwota niespłaconych na czas zobowiązań seniorów, notowana w BIG InfoMonitor, zwiększyła się z 7 726 zł do 13 818 zł. Jeszcze na koniec 2015 r. stanowiła dwie trzecie średniej zaległości ogółu niesolidnych dłużników, dziś niewiele odstaje od średniej dla wszystkich dłużników, wynoszącej 14 352 zł. A nie da się ukryć, że możliwości finansowe osób starszych są jednak mniejsze niż aktywnej zawodowo i cieszącej się zdrowiem młodszej części populacji - dodaje Mariusz Hildebrand.
Łączne długi 125 tys. starszych dłużników sięgają obecnie 1 727 mln zł i stanowią 6,7 proc. całej puli - 25,68 mld zł zaległości osób prywatnych wpisanych do BIG InfoMonitor.
Problem z kredytami, energią i czynszem
Choć nieopłacone na czas długi na rzecz banków, wpisane do Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor, składają się na nieznaczną część kwoty zaległości, to właśnie w tej kategorii zobowiązań seniorzy są najbardziej zauważalni. Ich udział wynosi tu 16 proc., co oznacza, że co szósta złotówka niespłaconego w terminie kredytu, który trafił do BIG InfoMonitor przypada na osoby powyżej 65 roku życia. Podczas gdy jak wcześniej wspomniano, w całości zaległości seniorzy mają 6,7 proc. Znaczącą rolę seniorzy odgrywają też w zaległościach z tytułu kredytów ratalnych (15 proc.), a do tego należałoby także dodać widoczny ich udział w niespłaconych kredytach z kart kredytowych (9 proc.). Kredyty to jednak nie jedyna kategoria nieuregulowanych zobowiązań, w której wyróżniają się osoby starsze. Na seniorów przypada również co ósma zaległa złotówka (12 proc.) z nieopłaconych rachunków za energię elektryczną i gaz oraz z tytułu czynszu i najmu. Osoby starsze słabiej radzą sobie również z płatnościami za wodę i w spłacie pożyczek w firmach pozabankowych. Należy do nich odpowiednio 10 proc. i 8 proc. zaległości z obu tych kategorii.
Co zrozumiałe seniorzy są mało zauważalni w puli zaległości alimentacyjnych i kar za jazdę bez biletu. Niewielki jest także ich udział w nieuregulowanych płatnościach za wywóz nieczystości, dostawę paliw, ale także w nieopłaconych rachunkach telefonicznych, ubezpieczeniach czy nieuregulowanych poręczeniach kredytu.
Wpisane do BIG InfoMonitor zaległości częściej mają kobiety, wśród dłużników po 65 roku życia jest ich 53 proc. I jest to wyjątek, bowiem wśród ogółu niesolidnych dłużników przeważają mężczyźni, których jest 62 proc.
Najwięcej dłużników na Śląsku, ale najgorzej sytuacja wygląda w woj. kujawsko-pomorskim
Zdecydowanie najwięcej nierzetelnych dłużników seniorów mieszka na Śląsku - ze 125 tys. ponad 20 tys. ma śląski adres. Seniorzy Ślązacy mają do zwrotu 316,3 mln zł i drugą pod względem średniej wartości zaległość na osobę - prawie 15,8 tys. zł. Kolejne jest Mazowsze z liczbą dłużników seniorów 15,3 tys. oraz zaległością bliską 200 mln zł. Trzecie to woj. dolnośląskie, w którym zamieszkuje 12,6 tys. nierzetelnych dłużników seniorów z kwotą 154,4 mln zł nieuregulowanych zobowiązań. Dalej plasują się Wielkopolska - 10,6 tys. dłużników i 143,5 mln zł zaległości oraz woj. łódzkie w którym, choć mniej dłużników - 9,9 tys., to jednak zaległość wyższa, bo 149 mln zł. Jeśli chodzi o największy przeciętny dług, to mają go seniorzy z Pomorza – niemal 17 tys. zł.
Statystycznie na 1000 dorosłych mieszkańców poszczególnych województw najgorzej płatności seniorów przedstawiają się jednak w woj. kujawsko-pomorskim. Tu na 1000 osób w wieku powyżej 65 roku życia 28 znajduje się w Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor. Na drugiej pozycji ex equo znajdują się woj. zachodniopomorskie i dolnośląskie 27 osób starszych na 1000 ma kłopot z regulowaniem różnego rodzaju płatności, czwarta pozycja przypada Ziemi Lubuskiej i Śląskowi (26 osób na 1000). Dalej są woj. pomorskie i łódzkie - po 23 osoby z zaległościami. Następnie warmińsko-mazurskie i wielkopolskie, gdzie takich dłużników jest 21 na każde 1000. W pozostałych województwa liczba niesolidnych dłużników nie przekracza 20. Najlepiej wypadają seniorzy z Podlasia i Podkarpacia, gdzie jest ich jedynie 11 na 1000 mieszkańców w swojej kategorii wiekowej.
Rzetelność płatnicza osób starszych w poszczególnych województwach jest bardzo zbliżona do tego jak przedstawia się to zachowanie dla ogółu mieszkańców. Tutaj również na plus wyróżnia się wschodnia i południowo-wschodnia część Polski, a negatywnie północ, zachód i południowy-zachód kraju.
*dane na koniec 2015 r.
